GİRİŞ KORUMA REAKTÖRLERİ
Asenkron motorları hız kontrol cihazları ile sürmek sanayide uygulanan en yaygın uygulamadır. Yüksek enerji verimi, hareket doğruluğu, yüksek kalkış momenti ve düşük kalkış akımı sağlayan PWM eviricili hız kontrol cihazları sanayide çok yüksek oranlarda kullanılan cihazlardır. Ancak sürücünün giriş katında bulunan 6 darbeli diyotlu doğrultucu devre 5., 7., 11., 13., vb ( h = np±1 formülüne göre) harmonik üreten ve akıtan bir harmonik akım kaynağı gibi düşünülebilir.
DC barada bulunan kondansatör diyodun anahtarlamasına göre dolup boşalır.
Bunun sonucunda şebekeye aşağıda grafiği verilen tipik yük akımı akar.
75kW Hız Kontrol Cihazı Simülasyonu:
Grafikte verilen akım dalga formunu sinüzoidal dalga formuna yaklaştırmanın en basit ve maliyeti düşük yolu, hız kontrol cihazlarının girişine seri olarak bir giriş koruma reaktörü monte etmektir.
75kW Giriş Koruma Reaktörlü Hız Kontrol Cihazı Simülasyonu:
Giriş koruma reaktörlerinin çift yönlü etkileri vardır. Hız kontrol cihazlarının şebekeye verdiği harmonikleri azaltır ve hız kontrol cihazını şebekeden gelen gerilim sivrilerinden korurlar.
Giriş koruma reaktörlerini monte eder iken dikkat edilmesi gereken husus yük akımıdır çünkü empedans akımın türevi ile ilişkilidir. Giriş koruma reaktörü yük akımına göre seçilir ise, maksimum fayda elde edilir. Bu akımda reaktörün doyum bölgesinde çalışmaması gereklidir.
Giriş koruma reaktörü, hız kontrol cihazının önüne monte edildiğinde reaktör empedans değerine bağıl olarak bir gerilim düşümüne sebep verir.
Bu gerilim düşümü değeri arttıkça reaktörün harmonikleri azaltma oranı da artar.
Uzun senelerin getirdiği saha tecrübelerine istinaden %4 empedans değerininin harmonikleri azaltmada etkin olduğunu ve de oluşturduğu gerilim düşümü ile hız kontrol cihazının çalışmasına bir sakınca yaratmadığı için, optimum bir değer olduğunu tespit etmiş bulunmaktayız.
%4 empedans reaktörün nominal akımda %4 gerilim düşümüne sebep olması anlamına gelmektedir. Söz konusu gerilim düşümünün cihaza herhangi bir zararı olmaz zira cihazların giriş gerilimlerine geniş bir yelpazede izin verilmiştir. 
Aşağıda 75kW giriş koruma reaktörünün teknik resmi verilmişitir. Görüldüğü üzre hız kontrol cihazının yanına monte edilmesi gereken opsiyonel bir cihazdır. Harmoniklere etki edecek empedans değerinde bir giriş koruma reaktörünün hız kontrol cihazının gövdesinin içerisine sığması imkan dahilinde değildir.
Özet olarak giriş koruma reaktörünün faydaları:
- Hız kontrol cihazının şebekeye verdiği harmonik akımları azaltır.
- Diğer harmonik üreten yüklerden gelen harmonikleri süzer.
- Hız kontrol cihazını şebekeden gelen gerilim sivrilerinden korur.
- Komütasyon olayı neticesinde oluşan çentiklerin derinliğini azaltır.
- Kompenzasyon tesisatı nedeniyle meydana gelen tranziyentlerin hız kontrol cihazının koruma devrelerini çalıştırmasını engeller. Dolayısıyla üretim kaybını engeller.
Giriş koruma cihazlarının faydaları maliyetleri ile kıyas kabul etmeyecek kadar fazladır. Her hız kontrol cihazı ile birlikte kullanılmasını önerdiğimiz hız kontrol cihazı aksesuarlarıdırlar.
İdeal Bağlantı Şekli:
Didem Ergun Sezer
Ergun Elektrik A.Ş.
didem@ergunelektrik.com